آلبوم رباعیات خیام - استاد شجریان ا فریدون شهبازیان و احمد شاملو

رباعیات خیام یکی از  آلبوم های بیاد ماندنی استاد شجریان است که با همکاری شاعر و گوینده بزرگ کشورمان احمد شاملو آفریده شده(به طور غیر هم‌زمان)رباعیات خیام که خود زیبایی خاصی دارد با صدای استاد شجریان و احمد شاملو یکی از محشرهای موسیقی سنتی را در این اثر خلق کرده.لازم است بدانید این تنها آلبومی است که احمد شاملو با یک خواننده در یک کاست همکاری داشته.ارزش هر شعر را میتوان از مضمون،معنی و پربار بودن آن فهمید و ارزش هر خواننده را از تسلط،تن صدا،تحریر ها و…درک کرد که آثار خیام و شجریان هر دو از این جهت شاهکار و گنجینه کشورمان میباشد.این اثر شامل ۳۰ آهنگ میباشد که ۵ آهنگ از آن با صدای استاد شجریان و شاملو میباشد .


آلبوم «رباعیات خیام» حاصل دکلمه ی ۳۰ رباعی از «حکیم عمر خیام» با صدای «احمد شاملو» و آواز ۵ رباعی با صدای «محمدرضا شجریان» است که آهنگ سازی آن را «فریدون شهبازیان» بر عهده داشته است. آلبوم «رباعیات خیام» نخستین بار در زمستان سال ۱۳۵۵ منتشر شده است. «رباعیات خیام» تنها آلبومی ست که در آن «احمد شاملو» با خواننده ای دیگر همکاری داشته است. مدت زمان این آلبوم ۵۷ دقیقه و ۳۲ ثانیه و صاحب امتیاز آن «موسسه فرهنگی و هنری ماهور» است. رباعیات خوانده شده در این آلبوم را «احمد شاملو» انتخاب کرده است.

نفوذ فكر، آهنگ دلفریب، نظر موشكاف، وسعت قریحه، زیبایى بیان، صحت منطق، سرشارى تشبیهات ساده ی بی حشو و زاید و مخصوصاً فلسفه و طرز فکر خیام که به آهنگ های گوناگون گویاست و با روح هرکس حرف می زند در ميان فلاسفه و شعراى خيلى کم ياب مقام ارجمند و جداگانه اى براى او احراز می كند. رباعی كوچک ترین وزن شعری است که انعکاس فکر شاعر را با معنی تمام برساند، هر شاعری خودش را موظف دانسته که در جزو اشعارش کم و بيش رباعی بگوید. ولی خیام رباعی را به منتها درجه اعتبار و اهمیت رسانیده و اين وزن مختصر را انتخاب کرده، در صورتیکه افكار خودش را در نهایت زبردستی در آن گنجانیده. ترانه های خیام به قدری ساده، طبیعی و به زبان دل چسب ادبی و معمولی گفته شده كه هرکسی را شیفته ی آهنگ و تشبیهات قشنگ آن می نماید، و از بهترین نمونه های شعر فارسی به شمار می آيد. خیام قدرت اداى مطلب را به اندازه ای رسانیده كه گیرندگى و تاثير آن حتمی است و انسان به حیرت می افتد که يک عقيده ی فلسفی مهم چگونه ممكن است در قالب يک رباعی بگنجد و چگونه می توان چند رباعی گفت كه از هر کدام يک فكر و فلسفه مستقل مشاهده بشود و در عین حال با هم هم*آهنگ باشد. اين كشش و دلربایی فكرِ خیام است كه ترانه*هاى او را در دنیا مشهور كرده، وزن ساده و مختصر شعری خیام خواننده را خسته نمی کند و به او فرصت فكر می*دهد. خیام در شعر از هيچ*کس پیروى نمی*کند. زبان ساده*ی او به همه*ی اسرار صنعت خودش کاملاً آگاه است و با کمال ایجاز به بهترین طرزی شرح می دهد. در میان متفكرین و شعراى ایرانى كه بعد از خیام آمده*اند برخى از آن*ها به خیال افتاده*اند كه سبک او را تعقیب کنند و از مسلک او پیروى نمايند. ولى هیچ کدام آنها نتوانسته اند به سادگی و گيرندگى و بزرگى فكر خیام برسند. زیرا بیان ظريف و بی*مانند او با آهنگ سلیس مجازی كنايه*دار او مخصوص به خودش است. خیام قادر است كه الفاظ را موافق فكر و مقصود خودش انتخاب كند. شعرش با يک آهنگ لطيف و طبيعى جارى و بی*تكلف است و تشبیهات و استعاراتش يک ظرافت ساده و طبيعى دارد. طرز بيان، مسلک و فلسفه*ی خیام تاثیر مهمی در ادبیات فارسى كرده و میدان وسیعى براى جولان فكر دیگران تهیه نموده. حتی حافظ و سعدی در نشئات ذره، ناپایداری دنیا، غنیمت شمردن دَم و مِى پرستى اشعاری سروده*اند كه تقلید مستقیم از افكار خیام است. ولى هیچ*كدام نتوانسته*اند در این قسمت به مرتبه*ی خیام برسند.

بخشی از مقدمه ی «ترانه*های خیام»، نوشته*ی صادق هدایت، نقل از جلد اثر

هنگام سپیده دم خـروس سحری دانی که چرا همی کند نوحـه گری؟
یعنی که نمودند در آیـینه ی صبح کز عمر شبی گذشت و تو بی خبری
*****
از من رمقی به سعی ساقی مانده است وز صحبت خلق بی وفایی مانده است
از باده ی دوشین قدحی بيش نماند از عمر ندانم كه چه باقی مانده است

فهرست:
۱. اسرار ازل را نه تو دانی و نه من
۲. چون ابر به نوروز رُخِ لاله بشست
ابر آمد و زار بر سر سبزه گریست (محمدرضا شجریان)
۳. من بی مِیِ ناب زیستن نتوانم
مِی نوش که عمر جاودانی این است (محمدرضا شجریان)
۴. از آمدنم نبود گردون را سود
۵. بِنگر ز جهان چه طرف بَربَستم، هیچ
۶. از آمدن و رفتن ما سودی کو؟
هنگام سپیده دم خروس سحری (محمدرضا شجریان)
۷. افسوس که بی*فایده فرسوده شدیم
۸. جامی*ست که عقل آفرین می*زندش
۹. در کارگاه کوزه*گری بودم دوش
۱۰. آنان*که محیط فضل و آداب شدند
۱۱. ازجمله*ی رفتگان این راهِ دراز
۱۲. این قافله*ی عمر عجب می گذرد
این قافله عمر عجب می گذرد (محمدرضا شجریان)
۱۳. یاران به مرافقت چو دیدار کنید
ای کاش که جای آرمیدن بودی (محمدرضا شجریان)
۱۴. ساقی غم من بلند آوازه شده است
۱۵. ساقی گل و سبزه بس طربناک شده است
۱۶. گویند که دوزخی بود عاشق و مست
۱۷. تا کِی غم آن خورم که دارم یا نه؟
۱۸. قومی متفکرند اندر رَهِ دین
۱۹. من ظاهر نیستی و هستی دانم
۲۰. ما لعبتکانیم و فلک لعبت باز
۲۱. چو عُمر به سر رسد چه بغداد و چه بَلخ
۲۲. این بحر وجود آمده بیرون ز نهفت
۲۳. گردون نِگری ز قد فرسوده ی ماست
۲۴. از من رمقی به سعی ساقی مانده است
۲۵. چون آمدنم به من نَبُد روز نخست
۲۶. دوری که در او آمدن و رفتن ماست
۲۷. ای دوست بیا تا غم فردا نخوریم
۲۸. تا دست بر اتفاق بر هم نزنیم
۲۹. صبح است دَمی با مِیِ گلرنگ زنیم
۳۰. دوران جهان بی مِی و ساقی هیچ است

 

فریدون شهبازیان

 متولد سال ۱۳۲۱خورشیدی در تهران می‌باشد. شهبازیان یادگیری موسیقی را از سن هشت سالگی و با ساز ویولن نزد عطا الله خادم میثاق آغاز نمود و در سن ۱۸ سالگی به عضویت ارکستر سمفونیک تهران به رهبری حشمت سنجری در آمدو در سال ۱۳۴۶رهبر گروه کر و ارکستر سمفونیک رادیو شد.وی فارغ تحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران می‌باشد. شهبازیان در دهه ۶۰ آهنگسازی برای فیلم را نیز آغاز نمود. بسیاری شهبازیان را پدر موسیقی پاپ ایران بعد از انقلاب می‌دانند وی به همراه علی معلم شورای موسیقی را در صدا وسیما تشکیل دادند که وظیفه نظارت بر موسیقی پاپ را به عهده داشت.. وی هم اکنون جزو منتقدین موسیقی پاپ ایران می‌باشد.

 فیلم‌شناسی

  • غبارنشینها (۱۳۵۳)
  • گفت هرسه نفرشان (۱۳۵۹)
  • آقای هیروگلیف (۱۳۵۹)
  • میرزا کوچک خان (امیر قویدل - ۱۳۶۳)
  • دادشاه (حبیب کاوش - ۱۳۶۲)
  • آن سفر کرده (احمد نیک آذر - ۱۳۶۳)
  • زنجیرهای ابریشمی (حسن کار بخش - ۱۳۶۵)
  • آوار (سیروس الوند - ۱۳۶۴)
  • وکیل اول (جمشید حیدری، ۱۳۶۵)
  • شیر سنگی (مسعود جعفری جوزانی - ۱۳۶۵)
  • حماسه شیلر (احمد حسنی مقدم - ۱۳۶۵)
  • پائیزان (رسول صدر عاملی - ۱۳۶۳)
  • سالهای خاکستر (مهدی صباغزاده - ۱۳۶۷)
  • در مسیر تندباد (مسعود جعفری جوزانی - ۱۳۶۷)
  • یک مرد، یک خرس (مسعود جعفری جوزانی، ۱۳۷۲)
  • کودکانی از آب و گل (عطاء الله حیاتی، ۱۳۷۲)
  • دشت ارغوانی (نادر مقدس، ۱۳۷۳)
  • نامزدی (ناصر غلامرضایی - ۱۳۷۵)
  • لیلا (داریوش مهرجویی - ۱۳۷۵)
  • زندگی (اصغر هاشمی، ۱۳۷۶)
  • هیوا (رسول ملاقلی پور، ۱۳۷۷)
  • چرخ (غلامرضا رمضانی، ۱۳۷۷)
  • کمکم کن (رسول ملاقلی پور - ۱۳۷۶)
  • آقای رئیس جمهور (ابوالقاسم طالبی - ۱۳۷۹)
  • عروس رومشکان (ناصر غلامرضایی - ۱۳۷۹)
  • شام آخر (فریدون جیرانی - ۱۳۸۰)
  • خاموشی دریا (وحید موساییان - ۱۳۸۲)
  • آرزوهای زمین (وحید موسائیان -۱۳۸۰)
  • تنهایی باد (وحید موسائیان، ۱۳۸۲)
  • خانه روشن (وحید موساییان - ۱۳۸۴)
  • اخراجی ها (مسعود ده نمکی - ۱۳۸۶)

 آثار

آهنگسازی و تظیم برای محمد رضا شجریان، علیرضا افتخاری، محمد اصفهانی و عبدالحسین مختاباد

نمونه آثار :

  • جام تهی (استاد محمد رضا شجریان)
  • شورعشق (علیرضا افتخاری)

 

حکیم عمر خیام نیشابوری :

یکی از بزرگترین دانشمندان ایرانی و رباعی سرایان و از مفاخر ملی ا ایرانیان است.

زادگاهش نیشابور و روزگار زندگانی اش قرن پنجم و دهه های نخستین سده ششم هجری بوده است نامش عمر و کنیه اش ابوالفتح و لقبش غیاث الدین و نام پدرش ابراهیم بود خیام در وصف خود چنین گفته است:

هر چند که رنگ و بوی زیباست مرا / چون لاله رخ و چو سر و بالاست مرا

معلوم نشد که در طرب خانه خاک / نقا ش ازل بهر چه آراست مرا

خیام به همه فنون و معلومات معمول زمان خود تسلط داشته و در فلسفه و ریاضیات و نجوم تخصص داشت. در حکمت او را تالی ابوعلی سینا می‌خوانند و در ریاضیات و احکام نجوم هم سرآمد فضلایش برمی‌شمردند .خیام اگر چه در درجه اول علم و فضل بوده است ، عامه مردم او را به سبب ربا‌عیات فلسفی و زیبایی که سروده ، می‌شناسند

……………………………………………………………

احمد شاملو

احمد شاملو در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی در تهران به دنیا آمد پدرش حیدرنام داشت و افسر ژاندارمری بود و مادرش کوکب عراقی از قفقازیهایی بود که انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ روسیه، خانواده‌اش را به ایران کوچانده بود .پدر شاملو به دلیل طبیعت حرفه‌ای، با خانوده‌اش دور از شهر و دیار خود و در شهرهای دور افتاده و نقاط مرزی به سر می‌برد و به این سبب کودکی احمد شاملو در شهرهای رشت، سمیرم، اصفهان، آباده، شیراز و خاش سپری شد .

وی تحصیلات ابتدایی را در شهرهای خاش، زاهدان، مشهد گذراند و برای طی دوره متوسطه به تهران آمد و در دبیرستان ایرانشهر ثبت نام کرد و تا سال سوم در این دبیرستان درس خواند.

شاملو از ابتدای جوانی و شاید تحت تأثیر شرایط محیط، علاقه وافر به «آلمانی‌»ها ابراز می‌کرد و این شوق تا آن حد بود که برای تحصیل در دبیرستان صنعتی تهران (که استادان آلمانی در آن حضور داشتند) کلاس سوم دبیرستان را رها کرد و در کلاس اول دبیرستان صنعتی ثبت‌نام کرد.

وی در سال ۱۳۲۵ و پس از بازگشت به تهران)پس از پشت سر گذاشتن حوادث زیادی همچون زندان رفتن به علت فعالیت سیاسی) در حالی که هنوز سال چهارم دبیرستان را تمام نکرده بود برای همیشه درس و مدرسه را کنار گذارد.شاملو در سال ۱۳۲۶ در سن ۲۳ سالگی ازدواج کرد. همسرش اشرف اسلامیه نام داشت و از خانواده کازرونی‌های اصفهان بود. شاملو در این سال نخستین مجموعه شعرش را که آهنگ‌های فراموش شده نام داشت، با سرمایه شخصی به نام ابراهیم دیلیمقانیان انتشار داد و آن را به همسرش اشرف تقدیم کرد.

احمد شاملو از چند سال پیش مبتلا به بیماری قند بود و بارها برای درمان خود به خارج از کشور سفر کرد. اما معالجات هیچگونه ثمری نداشت. این بیماری سرانجام شاملو را از پای درآورد و او در تاریخ چهارم مرداد ماه ۱۳۷۹ در بیمارستان ایرانمهر تهران تسلیم مرگ شد.پیکر شاملو در امامزاده طاهرکرج به خاک سپرده شد.

 

»۱«

احمدشاملو:

چون ابر  به  نوروز رخ  لاله بشست

برخیز و به جام باده کن  عزم  درست

کاین سبزه که امروز تماشاگــــه  تست

فردا همه از خاک تو بر خواه درست

استادشجریان:

ابر آمد و زار بر سر سبزه گریست

بی  باده  گلرنگ  نمی شاید  زیست

این سبزه که امروز تماشاگه  ماست

تا  سبزه  خــاک  ما تماشاگه کیست

»۲«

 

احمدشاملو:

من بی می ناب زیستن نـتـوانم

بی باده  کشید  بار تن  نـتـوانم

من بنده آن دمم که ســاقی گـوید

یک جام دگر بگیر و من نتوانم

 

استادشجریان:

می نوش که عمر  جاودانی  این  است

خود حاصلت از دور جوانی این  است

هنگام گل و مل است و یاران سرمست

خوش  باش  دمی  که  زندگانی  اینست

»۳«

 

احمدشاملو:

از  آمدن   و   رفتن    ما   سودی   کو

وز   تار   وجود   عمر ما   پودی   کو

در   چنبر  چرخ  جان   چندین   پاکان

می سوزد و خاک  می شود  دودی   کو

استادشجریان:

هنگام  سپیده  دم  خـروس   سحری

دانی که چرا همی کند   نوحـه گری

یعنی  که   نمودند  در  آیـینه  صبح

کز عمر شبی گذشت و تو بی خبری

»۴«

 

استادشجریان و احمدشاملو:

این  قـافـله  عـمر  عجب می گذرد

دریاب دمی که با  طرب  می گذرد

ساقی غم فردای حریفان چه خوری

پیش آر  پیاله  را کـه شب می گذرد

»۵«

 

احمدشاملو:

یـاران   بموافقت  چو  دیــدار  کـنید

شاید کــه ز دوست  یـاد  بسیار  کنید

چون  باده  خوشگوار  نوشید  به هم

نوبت چو به ما رسد نگون سار کنید

 

استادشجریان:

ای   کاش   که   جای   آرمیدن    بودی

یا   این   ره   دور   را   رسیدن   بودی

کاش از  پس  صد هزار سال  از دل خاک

چون   سبزه   امید    بر   دمیدن   بودی

 

دانلود آلبوم از لینکهای زیر

http://www.4shared.com/audio/Yghgc3zS/01-_asraare_azal_raa_na_to_dan.html

http://www.4shared.com/audio/Z3XbMXyv/02--chon_abr_be_noruz_rokhe_la.html

http://www.4shared.com/audio/i5cdZfPy/03_man_bi_meye_naab_avaz_mey_n.html

http://www.4shared.com/audio/LQ7d9tj7/04_-az_aamadanam_nabud_gardun_.html

http://www.4shared.com/audio/F38LpWH_/05_-_bengar_ze_jahaan_che_tarf.html

http://www.4shared.com/audio/tjRKWFX3/06__az_aamadan_o_raftane_maa_s.html

http://www.4shared.com/audio/G-NX2UuP/07_-_afsus_ke_bi_faayede_farsu.html

http://www.4shared.com/audio/HjXKhHHn/08_-_jaamist_ke_aql_aafarin_mi.html

http://www.4shared.com/audio/1S-bFWOd/09_-_dar_kar_gahe_kuze_gari_bu.html

http://www.4shared.com/audio/Y6yvbRnS/10_-_aanaan_ke_mohite_fazlo_aa.html

http://www.4shared.com/audio/m_qu_yTl/11_-_az_jomleye_raftegaane_in_.html

http://www.4shared.com/audio/WYZCNHVv/12_-_avaz__in_qaafeleye_omr_aj.html

http://www.4shared.com/audio/91Xxer-m/13-_yaaraan_be_moraafeqat_cho_.html

http://www.4shared.com/audio/qLYNnrcp/14_-_saaqi_qame_man_boland_aav.html

http://www.4shared.com/audio/gAVBzmpc/15_-_saaqi_golo_sabze_bas_tara.html

http://www.4shared.com/audio/mdC8IBx0/16_-_guyand_ke_duzakhi_bovad_a.html

http://www.4shared.com/audio/shHrYSCi/17_-_taa_key_qame_aan_khoram_k.html

http://www.4shared.com/audio/Ivt0tzLq/18_-_qomi_motafakkerand_andar_.html

http://www.4shared.com/audio/39Tg7_P6/19_-_man_zaaher_e_nisti_o_hast.html

http://www.4shared.com/audio/vHrwY4Di/20_-_maa_lobatakaanimo_falak_l.html

http://www.4shared.com/audio/MhuEz5ps/21_-_chon_omr_be_sar_resad_che.html

http://www.4shared.com/audio/Ucf9KL3u/22_-_in_bahr__vojod_aamade_bir.html

http://www.4shared.com/audio/kj2Z0r1y/23_-_gardun_negari_ze_qadde_fa.html

http://www.4shared.com/audio/vKVmhyR9/24_-_az_man_ramaqi_be_saye_saa.html

http://www.4shared.com/audio/-rlubtnS/25_-_chon_aamadanam_be_man_nab.html

http://www.4shared.com/audio/G2PmNARL/26_-_dori_ke_daru_aamadano_raf.html

http://www.4shared.com/audio/Y0fVMbuv/27_-_ey_dust_biyaa_taa_qame_fa.html

http://www.4shared.com/audio/xW2oZ9Ry/28_-_taa_daste_bar_ettefaaq_ba.html

http://www.4shared.com/audio/VTXxDmod/29_-_sobhast_dami_baa_meye_gol.html

http://www.4shared.com/audio/oajRncdF/30_-_doraane_jahaan_bi_meyo_sa.html