معرفی کتاب راز مانا
نام کتاب: راز مانا (زندگی، دیدگاهها و آثار استاد محمدرضا شجریان)
گفتگو و تدوین: محسن گودرزی، محمدجواد غلامرضا کاشی، علی اصغر رمضان پور
نوبت چاپ: سوم ۱۳۸۲
قیمت :۲۸۰۰۰ ریال
چاپ: نشر کتاب فرا
بخشی از پیشگفتار کتاب به قلم محمدرضا شجریان:
من با موسیقی زیسته ام و عمر خود را در پی رمز و راز این لطیفه نهانی طی کرده ام، بدان اندیشیده ام و دل در گروی آن نهاده ام. هنوز هم آن جذبه نخست، آتش در درونم می افکند، مرا می رباید و با خود می برد، و نمی دانم چیست در گوهر این افسونگر که چنین جان هایی لطیف را مسحور خویش کرده است.
در همه این سالها کمتر مجالی داشتم تا شرح این سودا دهم. " کاین همه زخم نهان است و مجال آه نیست". بر این باور بودم که کار هنرمند آفرینش است و بس؛ و باید تفسیر و سخن گفتن از هنر را به جامعه شناسان و فیلسوفان و دیگران سپرد. ولی به عنوان هنرمندی که همواره مورد لطف بیکران مردم است، در برابر پرسش های جدی قرار می گرفتم . گرچه در حد توان می کوشیدم تا دیدگاه خود را توضیح دهم و یا در اندک مصاحبه هابا رسانه ها برداشت های خود را درباره موسیقی ایرانی بیان کنم، اما کمتر این فرصت پیش می آمد تا به تفصیل در این باره سخن بگویم.
"راز مانا" مجالی بود تا این تاملات را با جامعه در میان بگذارم و فراتر از این باید بگویم مجالی بودتا تجربیات و تاملات خود را مروری دیگر داشته باشم.
شجریان در بخشی از متن کتاب می گوید:
"... آدم خودش را نمی تواند پیدا کند. واقعا آدم دلش برای خودش تنگ می شود. به کارای شخصی و روزمره هم نمی رسیم. یک وقت مشکل دندان داشتم و نمی رسیدم که معالجه کنم. دکتر می گفت تو خواننده ای و می دانی دندانهایت سرمایه های هنری توست. مرا به زور برداشت و برد مطب.
می خواهم بگویم که زندگی ام شلوغ شده است. زندگی مشکل شده است. دلم می خواهد فرار کنم. بروم جایی که این مشکلات را نداشته باشد. بتوانم به کار هنری ام برسم.دنبال این می گردم که گوشه ای پیدا کنم، نوارهایم را بردارم و به تحقیق برسم..."
بخش پایانی این کتاب حاوی ۴۵ تصویر جالب از دوران کودکی تا میانسالی شجریان است که دیدن آنها هم خالی از لطف نیست.
گفتگو با استاد آواز ایران
مکتب‌های آوازی ایران در طی سال‌های گذشته همواره از موضوعات مورد بحث استادان فن و به‌خصوص قدما با دیدگاهها و سلیقه‌های متفاوت بوده است.یادداشت حاضر ماحصل نشستی است با استاد محمد رضا شجریان درباره کتاب«راز مانا»و دیدگاههای ایشان پیرامون موقعیت و ساختار موسیقی ایران
کتاب ماه:اگر ممکن است در مورد کتاب راز مانا و برنامه‌هایی که در آینده در خصوص ارتباط با جامعه دارید توضیحاتی بفرمایید.
شجریان:در سال 1375،با پیشنهاد جناب گودرزی در مورد ارائه یک نشریه هنری که بتواند نظرات هنر دوستان و هنرمندان جامعه را ارائه کند،قرار شد در یک پرسش و پاسخ دو جلسه‌ای که تقریبا 14 جلسه نیز طول کشید،آنچه را که تجربهء چند سالهء اجتماعی و هنری‌ام بود در قالب این پرسش‌ها عرض کنم و سؤالات خوبی در این گفت‌وگوها مطرح شد و به همین دلیل بحث پیش از یک دو جلسه موردنظر ادامه پیدا کرد. حاصل این جلسات مجموعه‌ای است که اینک با نام راز مانا منتشر شده است.
کتاب ماه:با عنایت به موقعیت موسیقی و آواز ایرانی و در ارتباط با پدیده‌هایی چون فیلم،تئاتر،سینما، دریافت آواز ایرانی عشق و شور خاصی را می‌طلبد.از طرفی با توجه به هجوم ارتباطات بین المللی و نوع موسیقی موجود در داخل و خارج از کشور ناشی از این ارتباطات،احساس می‌شود تغییراتی در ارائهء موسیقی ایرانی لازم است.لطفا توضیح بفرمایید در مورد این پدیده چه نظری دارید و اصولا تغییر روش در ارائه موسیقی لازم است یا خیر؟
شجریان:موسیقی تأثیر فوق العاده‌ای بر روی انسان‌ها،موجودات و حتی گیاهان دارد.موسیقی هر سرزمینی برخاسته از نهاد خاک و سروش مردمی است و در طی گذر زمان،با انسان‌ها و خاک و خون آمیخته می‌شود و هر دوره‌ای نیز خود را با شرایط آن دوره وفق داده و با افت و خیزهای تاریخ ما،دگرگون می‌شود.این موسیقی همیشه با امواج زندگی همراه بوده و بالا و پایین شده است.در این پنجاه،شسصت سالهء اخیر که رسانه‌هااز جمله رادیو و تلویزیون نفوذ بسیاری در میان جوامع پیدا کرده است،بیش از هر چیز موسیقی مورد توجه قرار گرفته و می‌گیرد.
در کشور ما،موسیقی به لحاظ وجود محدودیت‌هایی،از رشد قابل توجهی برخودار نبوده و همیشه نیز در حفاظ و انزوا ارائه شده است.بعدها هم به شکل تعزیه و روضه و مداحی در بین مردم معمول شده است.چنان‌که بخشی از موسیقی که همراه با ساز بوده است،میان اقلیت‌های مذهبی مانند یهودیان و…….
چند عـكـس از كتاب «راز مانـا»
دوستان عزیز...
چند عکس از کتاب راز مانا [دیدگاهها، زندگی و آثار استاد آواز ایران، محمدرضا شجریان] آماده کرده‌ام که در آنها همایون شجریان نیز حضور دارد.
بگذار تا مقابل روی تو بــــــگذريم