موسیقی دوران قاجار ( بخش دوم )
موسیقی دوران قاجار ( بخش دوم )
موسيقى نظامى در دورهٔ ناصرى
در سال ۱۲۲۶ ش. (۱۸۴۷ م.) با همت ميرزا تقىخان اميرکبير، مدرسه دارالفنون تأسيس شد. در شعبه نظامى آن براى اولين بار دروس موسيقى نظامى گذاشتند که بهکوشش ژنرال فرانسوى 'آلفرد ژان باتيست لومر' راه افتاد. لومر از ۱۲۴۸ ش. در ايران به تربيت شاگردان موسيقى نظامى پرداخت. اين دسته جديد موزيک جانشين موسيقى قديمى نقارهخانه شد. هدف لومر، تربيت نوازنده و آهنگساز و معلم موسيقى نظامى بود و در اين راه بهخوبى توفق يافت. | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
اين آموزشگاه شاگردان را با اصول و قواعد تئوريک و پراتيک (نظرى و عملي) موسيقى غربى آشنا مىکرد و در مناسبات رسمى به اجراى موسيقى مىپرداخت. در سال ۱۲۵۲ ش. متن اولين سرود ملى و مارش تاجگذارى ناصرالدينشاه بهدست لومر ساخته و در حضور شاه اجرا شد. در دورهٔ ناصرى از موزيک نظام در ايام عيد، سفرهاى ييلاقى شاه، آئينهاى رسمى دربار، تعزيه تکيه دولت، هنگام غروب، جشنهاى عروسى دربار و مسابقات کُشتى استفاده مىشد. | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
لومر در ۱۲۸۸ش. در تهران درگذشت و غلامرضاخان سالار معزز جانشين وى شد. | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
شعبهٔ موزيک نظام در ايران تأثير بسيارى گذاشت. در حقيقت آشنايى موسيقىدانهاى ايرانى با موسيقى غرب از طريق موسيقى نظام بود و تحصيلکردگان اين مدرسه بعدها از چهرههاى نامآور موسيقى ايران در نهضت تغيير و تجدد آن بهشمار آمدند و براى اولين بار دربار يک پادشاه ايرانى به يک سيستم موسيقى نظامى به شيوه اروپايى مجهز شد. اصطلاح موزيک در زبان فارس از همين زمان بهوجود آمد. بزرگان موسيقى در عهد قاجار شايد مدتها پيش از دورهٔ قاجاريه گروه رامشگرانى را که با هم کار مىکردند پادسته مىناميدند. در عصر قاجاريه اين دستهها بسيار بودند و بعضى شهرت بسيارى داشتند. در زمان فتحعلىشاه دو دستهٔ معروف به دستهٔ استاد زهره و استاد مينا بهدليل وابستگى به دربار، مهارت در فن خود، تعداد زيادى نوازنده و خواننده و بازيگر و پر زرق و برق بودن، بيش از ديگران نامدار بودند که برادران آقامحمدخان آنها را در حبالهٔ نکاح خود در آورده بودند. افراد دستهٔ آنان بيش از پنجاه بازيگر و
و اما هشت قطعه دوم ( از موسیقی دوران قاجار ) 10- قمرالملوک وزیری-تار:درگاهی-تصنیف به گردش فروردین 11- ملوک ضرابی- تار مرتضی خان نی داوود- تصنیف مرغ سحر 12- ایران الدوله- تار یحیی خان- تصنیف مرغ سحر 13- فخر الملوک خانم- تار یحیی خان- آواز اسفهان 14- پروانه - سنتور حبیب سماعی- آواز گرایلی 15- پروانه - سه تار خودش- آواز منصوری
|